Một ngày nọ, khi tôi nói với bạn Cua (khi đó 3 tuổi) rằng
mẹ không thể mua cho con món đồ chơi đó vì mẹ hết tiền rồi, bạn thản
nhiên bảo mẹ "Chỉ cần ra ngân hàng là họ sẽ đưa tiền cho mình thôi mà
mẹ" (tôi có vài lần đi rút tiền ở cây ATM cùng bạn mà). Tôi nhận ra đã
đến lúc phải giải thích cho con hiểu về tiền. Bạn không biết bắt đầu từ
đâu ư? Tôi chia sẻ những bài học về tiền quan trọng nhất đối với trẻ nhỏ
và cách làm thế nào bạn có thể giúp con mình tiếp cận với tiền đúng
nhất.
1. Tiền không mọc lên ở trên cây.
Khi
bọn trẻ nhìn thấy hóa đơn từ cây rút tiền ATM, chúng không nhận ra rằng
tiền chỉ là hữu hạn. Chúng cứ nghĩ rằng bạn chỉ cần cho tấm thẻ nhựa
vào máy và máy sẽ tự động “chảy” tiền ra mà thôi. Hãy giải thích với con
rằng, ngân hàng giúp chúng ta giữ tiền an toàn. (thậm chí chính bạn
cũng phải cố gắng xua đuổi những hoài nghi của mình về cuộc khủng hoảng
kinh tế gần đây)
2. Hãy tiêu tiền với số “ngân sách” mà mình có.
Cách
tốt nhất để dạy trẻ em bắt đầu quản lý tiền bạc là bạn hãy cho con một
số tiền nhất định. Nếu chúng tiêu quá số tiền trợ cấp vào một trò chơi ở
Star Wars và rồi không đủ tiền để mua một chiếc đĩa DVD mà chúng thật
sự muốn, thì bạn hãy mừng, đó là một điều tốt, bởi chính chúng sẽ hiểu
ra rằng đó là “hậu quả của việc chi tiêu quá mức”
3. Những điều tốt đẹp sẽ đến với ai biết chờ đợi.
Dạy
trẻ em cách trì hoãn sự thỏa mãn sẽ giúp chúng tránh được tình trạng
“mua ngay bây giờ, trả tiền sau” – một tâm lý có thể khiến chúng bị sa
vào vũng lầy nợ thẻ tín dụng sau này. Vì vậy, bạn cố gắng càng nhiều
càng tốt để củng cố cho con ý nghĩ rằng sự chờ đợi luôn được đền đáp
xứng đáng. Ví dụ, hãy cùng con làm một chiếc bánh pizza với những thành
phần mà con bạn thích, hơn là cho vào lò vi sóng một chiếc bánh đã được
làm lạnh ngoài cửa hàng. Bánh tự làm tuy mất nhiều thời gian nhưng chắc
chắn mùi vị của nó tươi ngon hơn nhiều.
4. Đừng tiêu ngay khi có tiền.
Biết
kiềm chế cảm hứng để đừng tiêu tiền tay trao tay chính là cách bạn dạy
cho con làm chậm sự hài lòng/ thỏa mãn. Ví dụ, trước khi đi mua sắm hãy
đưa ra một ngân sách nhất định cho việc này. Lên danh sách những món bạn
cần mua, tham khảo giá ở các cửa hàng bạn đang đi và mức giá cho từng
món. Sau đó so sánh giá cả trực tuyến và các chương trình khuyến mãi nếu
có. Hãy để con tham gia vào việc này, chúng sẽ biết cách mặc cả, trả
tiền và tiết kiệm để mua được món đồ mình thích. Chúng sẽ biết lên kế
hoạch trước khi mua hàng.
5. Tiết kiệm thật tuyệt vời.
Nếu
con gái bạn muốn mua một con búp bê mới mà nó không có đủ tiền? Hãy nói
nó tiết kiệm! Và khi có đủ thì hãy để con tự đi mua đồ, tự trả tiền cho
món đồ của mình. Nó sẽ không bao giờ quên được cảm giác hạnh phúc khi
cầm được món đồ nó yêu quý và đó là cách dạy con biết hướng tới mục tiêu
và cuối cùng sẽ đạt được phần thưởng.
- 6. Hãy “theo dõi” tiền của mình
Đơn
giản chỉ là dạy cho con bạn biết tiền của nó đã tiêu đi đâu,còn bao
nhiêu là một bước tiến lớn trong kĩ năng quản lý tiền của con bạn. Dạy
con sử dụng máy tính, sổ tay để theo dõi tiền của mình, hãy dạy con giữ
lại tất cả các hóa đơn, biên lai mà con bạn đã tiêu tiền.
7. Lên danh sách những thứ mong muốn.
Thật
khó cho trẻ con khi phải thiết lập các món đồ ưu tiên, vì thế hãy ngồi
xuống cùng con và tạo ra một danh sách những thứ mà con bạn mong muốn
với số tiền của mình. Sau đó xếp thứ hạng những thứ trong danh sách bằng
cách cùng thảo luận về tầm quan trọng của mỗi món đồ.
8. Tạo ra hầu hết các khoản tiết kiệm.
Bạn
có thể giới thiệu cho con cách kiếm tiền từ khoản tiết kiệm của mình
bằng các hình thức tiết kiệm khác như chứng chỉ tiền gửi hay trái phiếu
tiết kiệm. Hãy lên mạng và chỉ cho con làm thế nào mà 1 đô-la có thể
sinh lời và có được lãi suất theo thời gian. Chắc chắn sẽ làm chúng ngạc
nhiên và thích thú.
9. Hãy có một chút hoài nghi.
Trong
khi bạn không muốn con cái bạn nghĩ rằng các công ty đều cố gắng để moi
được tiền của chúng thì ngay từ bây giờ hãy cho chúng biết đó chỉ là
những thủ thuật bán hàng của nhà sản xuất “Thái độ hoài nghi lành mạnh
rất quan trọng, không chỉ để trẻ em có khả năng chống lại sự quyến rũ
của sản phẩm quảng cáo trên truyền hình mà còn giúp chúng không mua bởi
những thông điệp đằng sau các quảng cáo – cũng giống như nếu bạn đã có
đủ quần áo và đồ chơi thì nghĩa là ổn rồi” – Pearl nói.
10. Chia sẻ.
Hãy
dạy con bạn chia sẻ một phần tiền trợ cấp của mình để làm từ thiện.
Điều này dạy cho chúng hiểu rằng tiền có thể dùng để giúp đỡ người khác
chứ không chỉ để mua hàng. Hãy nhắc nhở chúng rằng không quan trọng là
bạn giúp đỡ bao nhiêu mà chính là giá trị của sự giúp đỡ.
(Thùy Giang - MẸ YÊU BÉ 15/2/2012)